BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
URL: http://saremjrm.com/article-1-94-fa.html
تالیف: دکتر هاروتیون تریایکان
ترجمه : دکتر زبردست خان (معتمد السلطان)
مقدمه: دکتر ابوطالب صارمی
تصحیح، تعلیق و تحشیه: علی کریمیان - الهام حاتمی باجگیران
این نگاشته واگویه ای است تلخ، از اوضاع بهداشت تولیدمثل و دلهره و دلواپس یهای خانواده ها که تقریبا تا نیم سده اخیر تداوم داشت و با به دنیا آمدن نوزادی در پاره ای اوقات با اندک تغییری از حالت طبیعی در زائو، همراه با غمنامه غیر قابل توصیفی در خانواده ها همراه می شد. یا به تعبیری دیگر با برافروختن شمع وجود نوزادی در محفل خانواده چه بسا همزمان حیات مادری چون پروانه رو به افول می نهاد. بطوری که در متن این میراث مکتوب تمثیلی آورده شده که مایه حیرت است: « قبر زن زائو تا چهل روز باز است » و یا در مشق نامه اجتماعی دیگری که مورد مداقه قرار گرفت، آمده بود: « اگر زنی در وقت صبح (گله دَر رو) در حال زایمان باشد، میخی را دَر خانه به بیرون زمین می کوبند که زایمانش تا غروب (که گله بر می گردد) طول نکشد. » این تمثیل ها به یک اشارت بیان مبرهن و پر واضحی از وضعیت قابلگی (مامایی)، در آن برهه هستند. البته باید اذعان داشت که تا پیش از آغاز آموزش های کلاسیک و عالی در خصوص حِرفه و علم قابلگی (مامایی) وظیفه بارنهادن زنان و سلامت جنین، نوزاد و مادر بر عهده قابله های عاقله ی سرد و گرم چشیده ای بود که به مدد گیسوی سپید و ممارست شخصی به کمک زائو می شتافتند و چه بسا در مواقعی که زایمان روند غیر عادی داشت کاری از آنان ساخته نبود و این امر موجب قطع امید از زندگی را برای نوزاد یا مادر و در مواقعی برای هر دو رقم می زد. از این روی کتاب تعلیم القوابل (آموزش مامایی) در عصر قاجار به منظور آموزش ابتدایی ماندگاری مادر و فرزند برای قابله ها توسط دکترهاروت وین ترِیاکیان به زبان فرانسه نگارش یافت ؛ سپس دکتر زبردست خان که یکی از شاگردان نگارنده کتاب بود آن را به فارسی ترجمه و عاقبت به همت محمدعلی بن حاج شمس الکتاب، کتابت یافت. این اثر در سه مُجلد:
-۱ کتاب اول در موضوع حمل
۲- کتاب دوم در موضوع قابله گری
۳- کتاب سوم در موضوع تب نفاسی طبیعی و در مجموع در ۱۴۳ صفحه، با ابعاد ۱۷×۱۰ سانتیمتر و با جلد مقوایی، رویه گالینگور مشکی و زرشکی در سال ۱۳۲۱ قمری چاپ سنگی شده است و نسخه ای از آن به شماره ۵۰۳۴ - ۶، با کد ۷۷۸۹۹۶ و شماره رده بندی ۵۰۳۴ ن. ۱ث ۱۵۵۶۰ در گنجینه نسخ خطی و نادر سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ثبت و ضبط گردیده است. اینک جهت آشنایی دانش پژوهان با تاریخچه و وضعیت قابلگی و آموزش آن در ایران دوره مشروطیت، این نسخه با مقدمه دکتر ابوطالب صارمی و بازنویسی، تصحیح، تعلیق، تحشیه شده و چاپ و منتشر گردیده است. امید است مورد استفاده بهینه کاربران قرار گیرد.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
