مقدمه: گرچه با شروع فعالیت درمانگاه‌ها در تهران و شهرستان‌های بزرگ کمابیش مرگ‌و‌میر کاهش یافت، اما کماکان درمان بیماری‌های مادر و کودک دستخوش طب سنتی بود. از این رو ضرورت ارتقای دانش عمومی و آموزش‌های نوین به اطبای سنتی بر اطبای تحصیلکرده امری مبرهن و ملموس می‌نمود و آنان را به تکاپو واداشت تا اقدامی عاجل برای رفع این مشکل بنمایند. بدین ترتیب سه شیوه عمده آموزشی برای گروه‌های مختلف هدف برگزیدند که شامل؛ آموزش و آگاهی‌بخشی عموم از طریق درج مقاله‌های علمی- بهداشتی در نشریات، آموزش اطبای سنتی از طریق مطالعه کتاب‌های تخصصی تالیفی و ترجمه‌شده، و گنجانیدن دروس آموزشی بهداشت در مقاطع تحصیلات ابتدایی برای سوادآموزان بود. نگارنده در حد بضاعت توانست از طریق مطالب درج‌شده در منابع موجود در آرشیوها و کتابخانه‌های کشور، بلاخص کتابخانه ملی مرکز اسناد کشور، مطالبی درباره تاسیس مدارس نوین و آموزش‌های کلاسیک تدوین نماید.
نتیجه‌گیری: گرچه قبل از انقلاب مشروطیت تعداد بسیار اندکی مدرسه ملی و دولتی در تهران و مرکز ایالات برای آموزش دختران با همت معارف‌خواهان آن عصر تاسیس شد، ولی نیاز به گسترش دانش روز در امر بهداشت به‌خصوص بهداشت مادران و کودکان برای اطبا و ماماهای تحصیل‌کرده ضروری می‌نمود و آنان برای ارتقای دانش بهداشت عمومی و آگاهی عموم نسوان با رویکرد آموزش‌های نوین از طریق؛ ۱) مقالات علمی مندرج درنشریات، ۲) تالیف و ترجمه کتاب و ۳) آموزش‌های عمومی در مکتب‌خانه‌ها و مدارس جدید مبادرت نمودند و این آموزش‌ها در سال‌های بعد زمینه‌ساز تاسیس مدرسه قابلگی و مدرسه عالی مامایی شد.