مقدمه: طب نوین در ایران در زمان قاجاریه و صدراعظمی امیرکبیر، به‌خصوص پس از تاسیس دارالفنون رونق گرفت. این مدرسه دارای رشته‌های مختلفی از جمله طب و داروسازی بود و با استخدام معلمان خارجی سهم عمده‌ای در گسترش و آموزش علوم از جمله طب داشت. سپس دانش‌آموختگان مدرسه به‌همراه معلمان، مریض‌خانه‌های دولتی تاسیس کردند. همچنین در آن دوره شعبه‌ای از بیمارستان‌ها به تربیت قابله‌ها و طبیبه‌ها در مریض‌خانه اختصاص یافت که به‌زودی تعطیل شدند. اما در سال‌های بعد با توجه به آمار فزاینده حاملگی‌های پرخطر و مرگ‌ومیر زنان و کودکان، ضرورت تاسیس بیمارستانی مختص نسوان و کودکان بر کسانی که در عرصه طبابت اشتغال داشتند، کاملاً مشهود بود. تا به ‌حال به‌اختصار مطالبی در منابع و مآخذ مکتوب درباره مریض‌خانه نسوان نگاشته شده که در مجموع از چند سطر تجاوز نمی‌کند، اما به‌مدد اسناد آرشیوی و نشریات عصر قاجار، همچنین گزارش‌های کارشناسان داخلی و خارجی، تاریخچه مریض‌خانه نسوان از نظر روند سیر تطور و تشکیلات اجرایی، تامین اعتبار و توسعه فعالیت‌ها تدوین و ارایه شد.
نتیجه‌گیری: دکتر امیراعلم در سال ۱۳۳۴ هجری قمری لزوم تاسیس مریض‌خانه نسوان را به وزارت معارف خاطرنشان کرد. بدین ترتیب هیات دولت عمارتی به مریض‌خانه اهدا کرد. پس از تاسیس و تامین وسایل و تجهیزات در سال ۱۳۳۵ قمری مریض‌خانه نسوان افتتاح شد. این مریض‌خانه از زمان تاسیس تا سال ۱۳۰۵ شمسی زیر نظر دکتر علی‌رضا مهذب‌السلطنه بود. مریض‌خانه نسوان به‌عنوان نخستین مرکز درمانی اختصاصی زنان و کودکان در ایران زیربنای سایر مراکز بهداشت، درمان و آموزش درمان زنان و کودکان در کشور شد.