اهداف: لاپاراسکوپی به‌عنوان گزینه استاندارد طلایی در درمان اندومتریوز مطرح است. هدف این مطالعه، بررسی اثر برنامه نوین درمانی اندومتریوز در قالب شیوه ترکیبی دارویی- جراحی بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مداخله‌ای- غیرتجربی در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ روی ۴۷ بیمار با اندومتریوز ثابت‌شده در بیمارستان فوق تخصصی صارم شهر تهران انجام شد. بیماران براساس مراحل I تا IV شدت بیماری به ۴ گروه تقسیم شدند. برای تمامی بیماران، هنگام انجام جراحی لاپاراسکوپی، برداشتن چسبندگی‌ها و الکتروکوتریزاسیون انجام شد و سپس تحت درمان با GnRH آنالوگ تزریقی قرار گرفتند. عمل لاپاراسکوپی دوم و سوم به‌ترتیب پس از ۳ و ۶ ماه باتوجه به گروه‌ بیماران برای بررسی وضعیت ضایعات انجام شد.
یافته‌ها: بیماران اندومتریوز مرحله I، ۹ (۹۰%)  مورد بهبودی کامل یافتند و تنها یک مورد با ادامه درمان پس از ۳ ماه بهبود یافت. در بیماران مرحله II ۱۶ (۷۲/۷%) و در مرحله III ۵ (۵۰/۰%) نفر بهبودی را پس از ۶ ماه نشان دادند. بیماران باقی‌مانده این ۲ گروه (به‌جز ۱ نفر) با ادامه درمان به‌مدت ۳ ماه دیگر، بهبود یافتند. در بیماران مرحله IV پس از ۹ ماه درمان طبی به‌همراه لاپاراسکوپی تعقیبی و ۳ ماه درمان طبی ۲ (۴۰/۰%) مورد بهبودی داشتند و ۳ (۶۰/۰) بیمار لاپاراتومی شدند.
نتیجه گیری: آندومتریوزهای گرید بالاتر، نیاز به درمان‌های جدی‌تر و طولاتی‌تری دارند. موفقیت درمانی با روش درمان ترکیبی آندومتریوز در مرحله I طی ۳ ماه، در مرحله II طی ۶ ماه، در مرحله III طی مدت ۶ تا ۹ ماه (در صورت نیاز بیمار در لاپاراسکوپی‌های تعقیبی بعدی) امکان‌پذیر است.