اهداف: ساختار مغز استخوان ساده به نظر میرسد، ولی ویژگی مهمی دارد که سالها مورد توجه خونشناسان و پاتولوژیستها بود. آن ویژگی این است که عناصر نارس مغز استخوان وارد گردش خون نمیشوند و فقط در شرایط خاصی نظیر متاستاز به مغز استخوان یا سرطانهای خون این پدیده رخ میدهد. هدف از این مطالعه بررسی ساختار فیزیکی مغز استخوان بر مبنای مدل ریاضی فراکتالها و پدیدههای رشد محدود به انتشار بود.
مواد و روشها: لامهای ۳۱ نمونه بیوپسی مغز استخوان از آرشیو نمونههای پاتولوژی بخش آسیبشناسی بیمارستان رسول اکرم(ص) دریافت شد و بهروش پردازش تصویر (Image Cytometry) با استفاده از نرمافزار Image-Pro Plus بررسی شد. در این روش سطح چربی مغز استخوان، سطح هستههای سلولی و سطح کلی دوایر در سطوح دوایر متحدالمرکز انتخابی محاسبه شد و از فرمول N=KrDf نیز ضریب فراکتالی مغز استخوان حاصل شد.
یافتهها: ضریب فراکتالی در هر سه مورد یعنی سطح کلی سلولی(Sc) و سطح هستههای سلولی (Sn) و تعداد سلولهای مغز استخوان آنالیز شد، میزان ضریب فراکتالی متوسط روی سطوح سلولی ۰/۱۶±۱/۷۲=Df Sc، و برای سطح هسته سلولها ۰/۱۶±۱/۶۵=Df Sn و برای تعداد کل سلولها ۰/۱۳±۱/۷۰=Df Nn بود.
نتیجهگیری: در شرایط نرمال ضریب فراکتالی در سطح دوبعدی و سهبعدی حدود ۱/۷ است. با روش این مطالعه که برای اولینبار در ایران انجام شد، ثابت شد که ساختار مغز استخوان شکل فراکتالی دارد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |